ÜST ÖLÇEKTE KATILIM VE KENT KONSEYLERİ

 

Ankara Kent Konseyi’nin kuruluşunun ardından, Konsey bünyesinde daha önceleri kent konseylerinin kurumsallaşmasına ilişkin olarak mevcut olan pek çok sorun yeniden ele alınmaya başlamıştır. Bu sorunların en başta gelenlerinden birisi büyükşehir ölçeğindeki kent konseyleri ile ilçe Kent konseyleri, mahalle ve semt örgütlenmeleri arasındaki görev yetki ve sorumluluk paylaşımı ve katılımın farklı ölçeklerde nasıl ve hangi yaklaşımlarla sağlanacağıdır. Özellikle yeni büyükşehir yasasının çıkmasından sonra büyükşehir ölçeğindeki Kent konseylerinin yetki sınırlarının il sınırlarına genişlemesi yeni bazı sorunların ve belirsizliklerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Öncelikle milyonlarca insanın yaşadığı kimi zaman Kent konseyine üye olma hakkı bulunan binlerce kurum ve kuruluşun yer aldığı illerde, kent konseylerinin yapısının nasıl oluşacağı ve nasıl işletileceği ciddi bir sorun alanı haline gelmiştir. Diğer yandan farklı ölçeklerdeki kent konseylerinin benzer yapıları kuruyor olmaları ve benzer kuruluşların ve kişilerin farklı ölçeklerde tekrarlı görev almaları kent konseylerinin çıkış amacı olan katılımcılık ilkesini gerçekleştirmek konusunda kimi zaman ciddi sorunlar yaratabilmektedir. Daha üst ölçekte katılımcı bir sürecin gerçekleştirilmesi, daha fazla sayıda kurum ve kuruluşun bir araya gelmesi kent konseylerine sıklıkla yöneltilen siyasi güç oluşturma eleştirisine gerekçe sağlayabilmektedir. Bu da sonuçta kent konseylerine ilişkin tehdit algısını yükseltebilmektedir.

İşte bu sebeple, geçmiş yıllarda Türkiye’de kurulmuş bulunan köklü kent konseylerinin ve özellikle Türkiye Kent konseyleri birliği ve Türkiye Kent konseyleri Platformu gibi gayri resmi üst birliklerin önemli gündem maddelerinden birisini büyükşehir ölçeğinde kent konseyleri oluşturmuştur. Örneğin Türkiye Kent konseyleri Birliği’nin 2015 ve 2018 yıllarında düzenlediği kent konseyleri buluşmalarında bu konu gündeme getirilmiş ve farklı kent konseylerinin katkılarıyla değerlendirilmiştir. 2019 yılında Ankara Kent konseyinin kurulmasından sonra ziyarette bulunan Türkiye Kent konseyleri birliği yönetim kurulu üyeleri ile birlikte yapılan ortak değerlendirmede Büyükşehir ölçeğindeki kent konseylerinin sorunlarının değerlendirilmesi gerekliliği konusunda ortaklaşılmış ve takip eden sürede bir dizi etkinlik gerçekleştirilmiştir. İlk olarak 2020 yılı başında Ankara Kent Konseyi’nin ev sahipliğinde “Büyükşehir ölçeğinde kent konseyleri” çalıştay ve paneli düzenlenmiş, daha sonra da büyükşehir kent konseyleri ortak bir WhatsApp grubu oluşturarak düzenli biçimde iletişim kurmaya ve bir araya gelmeye başlamışlardır. Bu anlamda dönemin İzmir Kent Konseyi Başkanı Nazik Işık ve Türkiye Kent konseyleri Birliği dönem başkanı Mürsel Sabancı katkılarda bulunmuşlardır. Bu buluşmalarda üzerinde durulan konulardan bir tanesi özellikle 2019 yerel seçimlerinden sonra Ankara ve İstanbul’da etkin bir erken Konseyi’nin kurulması olmuştur. Daha önce kurulmuş bulunan Büyükşehir Kent konseyleri ile birlikte İstanbul ve Ankara Kent konseylerinin bir araya gelerek Büyükşehir ölçeğindeki Kent konseyleri sorunlarına odaklanabileceği değerlendirilmiştir. Bu buluşmaların gerçekleşebilmesinde Kent konseylerinin kurulduğu belediyelerde farklı siyasi partilerden seçilmiş belediye başkanlarının oluşturduğu çeşitlilik ve farklılığın etkili olduğu söylenebilir. Yani hem ölçek, hem büyüklük, hem de siyasi farklılaşma Büyükşehir Kent konseylerinin bir araya gelmelerine vesile olmuştur.

Bu bağlamda ilk toplantı pandemi koşulları sebebiyle çevrimiçi olarak Büyükşehir ölçeğindeki 15 Kent Konseyi Başkanı ve genel sekreterinin katılımıyla İstanbul Kent Konseyi ev sahipliğinde “katılımcı bütçeleme” temasıyla 15 Ekim 2020 tarihinde gerçekleştirilmiştir. bu toplantıda akademik bir çerçeve sunuşun ardından kent konseyi temsilcilerinin güncel pratikler açısından temayı değerlendirmeleri yöntemi uygulanmıştır. Daha sonra yaşanan İzmir depreminin hemen ardından Ankara Kent Konseyi ev sahipliğinde İzmir ile dayanışmanın örgütlenebilmesi ve farkındalığın sağlanabilmesi amacıyla büyükşehir belediye başkanlarının ve Kent Konseyi temsilcilerinin katılımıyla 12 Kasım 2020 tarihinde ikinci bir toplantı düzenlenmiştir. Bu faaliyet raporu içerisinde çok önemli bulunan bu Toplantıya ilişkin daha ayrıntılı bilgi verilecektir. Daha sonra 11 Mart 2021 tarihinde Balıkesir Kent Konseyi ev sahipliğinde yine Büyükşehir Kent konseyleri çevrimiçi olarak toplanmışlar ve kent konseylerine ilişkin çeşitli konuları birlikte değerlendirmişlerdir. Takip eden sürede büyükşehir ölçeğindeki Kent konseyleri çeşitli vesilelerle iletişimde kalsa da toplantılar aynı yoğunlukta sürdürülememiştir. Ancak Büyükşehir Kent konseylerinin bu iletişim kanalını oluşturması Kent konseyleri arasında yakın bir İş birliği ve etkileşim olanağı yaratmıştır. Bu dayanışmanın özellikle pandemi döneminde ve daha sonraki dönemde Kent konseylerinin iyileştirilmesi konusunda ciddi bir olanak meydana getirdiği düşünülmektedir.