YEREL YÖNETİM VE ÜNİVERSİTELER BULUŞMASI

Ankara Kent Konseyinin 29 Haziran 2019 tarihinde gerçekleştirilen ilk genel kurulunda Ankara’da bulunan tüm üniversitelerin ve teknokentlerin de birer üyesi hazır bulunmuştur. Daha sonraki çalışmalarda da kent konseyi ile üniversitelerin iş birliği ve ortaklıkları gelişerek ilerlemiştir. Ankara Kent Konseyi kuruluş ilkeleri olarak bilimsel bilgi birikiminin önemine ve akademik sistematik katkıların farkındalığına önem vermiş, tüm çalışma grupları ve meclislerde konusunun uzmanı akademisyenlerin olmasına gayret göstermiştir. Bu anlayışın bir uzantısı olarak Prof. Dr. Savaş Zafer Şahin’in Başkent Ankara’da üniversite ve kent ilişkisine dair hazırlamış olduğu bazı tespitler Yürütme Kurulunda değerlendirilmiştir:

1. Üniversiteler ve araştırma kuruluşları, pek çok açıdan bir kentin entelektüel kapasitesinin en büyük kısmını oluştururlar.
2. Başkent Ankara’mızda yer alan 22 Üniversitemiz, 500 bine yaklaşan lisans, 80 bine yakın lisansüstü öğrencisi, yirmi bine yakın akademik personel ile çok önemli bir gücü ifade etmektedir.
3. Akademisyenlerin bilgi üretimi, öğrencilerin öğrenim deneyimleri ve üniversite birimlerinin topluma hizmet katkıları, bir kentin toplumsal yaşamı için yaşamsal önemdedir.
4. Yerel yönetimler ve kamu kurumları da bugüne kadar olmadığı kadar üniversitelerin katkısına ihtiyaç duymaktadır. Çünkü, kısıtlı kaynaklarla etkin hizmet sunabilmek, bir kentteki yurttaşların aidiyet hislerine hitap edebilmek için üniversitelerin ürettiği bilgi ve birikime ihtiyaç duyulmaktadır.
5. Aynı zamanda, üniversiteler de kurumsal yapılarının sürdürülebilir kılınması, öğrenci, öğretim elemanı ve çalışanlarının üretken olabilecekleri bir ekosistemin oluşabilmesi için kentsel yaşamın olanaklarına ihtiyaç duymaktadır.
6. Başkentin farklı ilçelerine ve kentin içine yayılmış yerleşkeler ve eğitim birimleri kentteki yaşamın ayrılmaz parçaları haline gelmiştir.
7. Bu karşılıklı ihtiyacı en iyi şekilde karşılayabilmek için, hoşgörü, samimiyet ve ciddiyet temelli bir iş birliği ve eşgüdüme ihtiyaç duyulmaktadır.
8. Daha yaşanabilir kentlerde var olabilecek yüksek akademik kapasiteli üniversitelerin ortaya çıkabilmesi için bu karşılıklı ihtiyacın iş birliği temelinde ortaya konulması ve giderilmesi gerekmektedir.
9. Zaten, yerel yönetimler ve kamu kurumlarında çalışan nitelikli ve yetişmiş personel de aynı zamanda üniversitelerin yetiştirdiği çalışanlar olduğu için bu iş birliği olanakları daha öğrenim sırasında ortaya çıkmaktadır.
10. Üniversitelerin değişen dünyanın koşullarına uygun, teori ve pratik arasındaki ilişkiyi kavramış ve yetkin vasıflarla donanmış öğrenciler yetiştirecek eğitim ve öğretim pratikleri geliştirebilmesi için, tüm sektörlerle, başta da kentin nabzını tutan yerel yönetimlerle yakınlaşmaları gerekmektedir.
11. Bu yakınlaşma aynı zamanda, iş ve istihdam olanaklarının geliştirilebileceği yenilikçi yaklaşımların oluşturulabilmesi için yol gösterici olacaktır.
12. Öte yandan, kentlerin ve yerel yönetimlerin pek çok konuda güncel bilgiye, araştırmaya ve ihtiyaca uygun yeniliklerin kente uyarlanmasına ihtiyacı bulunmaktadır. Kentteki yoksulların durumunu doğru tespit etmekten, dökülen asfaltın çevreye daha az zarar veren biçimlerinin geliştirilmesine kadar sayısız konuda araştırma iş birlikleri çok önemlidir.
13. Değişen dünyanın geldiği noktada, yerel yönetimler üniversitelerin araştırmalarında en önemli kaynakların başında gelen veri üretimi ve açık veri paylaşımıyla da araştırma süreçlerine katkıda bulunabilirler.
14. Kentin kamusal alanlarının, tüm kentlilerin kullandıkları alanların planlanmasında, tasarlanmasında ve uygulamalarda üniversitelerle birlikte yapılacak iş birliklerinin de büyük önemi bulunmaktadır.
15. Üniversitelerin bir diğer işlevi de topluma hizmettir. Eğitim ve araştırma faaliyetlerinden beslenerek, üniversite topluluğunun kentteki dezavantajlı gruplar, yoksullar ve ihtiyaç sahipleri için ortaya koyacakları çabalar kent için büyük önem taşımaktadır.
16. Her şeyden öte, üniversiteler öğrenci varlıkları ve öğrencilerin ortaya çıkardıkları dinamizmle de kent için çok önemlidir. Sayıları birkaç bini bulan, köklü üniversitelerimizde 50 yılı aşkın deneyim örnekleri bulunan öğrenci toplulukları da bu anlamda çok önemlidir.
17. İşte bu sebeplerle başkentimizde yer alan üniversitelerimizin kente olan katkılarını arttırmak, yerel yönetimlerin de üniversitelerin işleyişine katkılarını arttırmak için eğitim/öğretim, araştırma, topluma hizmet ve uluslararasılaşma alanlarında yeni bir dönemin kapıları açılmalıdır. Çünkü yaşanabilir bir kent ancak başarılı ve gelişen yüksek öğrenim ile mümkündür.
18. Kampüs ya da kent içi üniversitelerin farklı sorunları bulunmakta olup her üniversitenin özgün kurumsal deneyimine uygun bir kentle ilişkilenme süreci tanımlanmalıdır.
19. Üniversite öğrencilerimizin ve üniversite camiamızın her şeyden öte bir Başkentlilik kimliği etrafında toplanmaları önemlidir. Ankara’ya okumaya gelen her genç, her araştırmacı ve üniversiteye gelen her ziyaretçi, Başkent Ankara’yı tanımalı, bu bilinçle bu kentte bulunmalıdır.
20. Üniversitelerimiz özellikle Pandemi sürecinde zorlu bir dönem yaşamaktadır. Eğitim öğretim faaliyetlerini hızla çevrim içi ortamlara taşımak pek çok sorunu beraberinde getirmiştir. Bu konuda öğrenci ve akademisyenlerin desteğe ihtiyacı bulunmaktadır.
21. Pandemi dönemi, Ankara’nın üniversiteler açısından kentteki eksikliklerini birlikte belirlemek ve tamamlamak için bir fırsat olarak da değerlendirilebilir. Yurt, ders çalışma mekânı, ulaşım gibi pek çok konu bir arada ele alınabilir.
22. Yine Başkent Ankara’nın yaşam boyu eğitim süreçlerinin güçlendirilmesi ve 7’den 70’e herkese yeteneklerine uygun vasıfların kazandırılması kentin kalkınması için çok önemlidir.
23. Öte yandan araştırmacı gücünün, Başkent Ankara’nın kalkınması, kentsel sorunların çözümü için daha etkili bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Ortak araştırma fonlarının oluşturulması, ortak laboratuvar, donanım ve altyapıların oluşturulmasında yerel yönetim iş birliği önemlidir.
24. Yine Başkent Ankara ile üniversitelerimizin kültürel, sanatsal ve toplumsal faaliyet ve ürünlerini paylaşma konusunda da yerel yönetimlerimiz daha gayretli bir çalışma içinde olmalıdır. Ancak bu şekilde, kentin ekonomik gelişmesi yanında toplumsal gelişimi de sağlanabilir.
25. Üniversiteler bir süredir ciddi bir rekabet içindedir. Bu rekabetin birlikte Başkent için “iş birliğinde rekabet”e dönüştürülmesi gereklidir. Başkentteki üniversiteler her anlamda Türkiye’nin en köklü ve birikimli üniversiteleridir. Bunun daha da ileri noktalara gitmesi bu kenti yaşanabilir kılacak unsurların başında gelmektedir.
26. Tüm bunları yapabilmek için şeffaf, katılımcı ve hesap verilebilir bir ortaklık modelini konuşmaya başlamamız çok önemlidir. Ankara Kent Konseyinin kuruluşu ve tüm üniversitelerimizin temsilcilerinin konseyde yerlerini almaları bunun ilk adımını oluşturmuştur.

Bu değerlendirme sonucunda, Ankara Kent Konseyi Yürütme Kurulu Ankara Büyükşehir Belediyesine Ankara’da yer alan üniversitelerin rektörleri ile bir buluşma gerçekleştirilmesi önerisinde bulunmuştur. Yürütme Kurulunun bu önerisi Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından kabul edilmiş, üniversitelere birer resmi yazı yazılarak rektörler davet edilmiştir. Yazıda “başta 2020-2021 eğitim-öğretim dönemi başlamadan önce üniversitelerde COVID-19 pandemi sürecinde yaşanan sorunları paylaşmak ve belediyemizin destekleri ile belirlenecek ortak çözümleri değerlendirmek ve üniversitelerin şehrimize katkısını arttırmak için yapılabilecek iş birliği alanlarını birlikte değerlendirebilmek amacıyla” bir araya gelinmek istendiği belirtilmiştir.

Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin ev sahipliğinde Gölbaşı Mogan Park’ta 14 Eylül 2020 tarihinde açık havada akşam üstü gerçekleşen toplantıya Ankara’daki 22 devlet ve vakıf üniversitesinden 15’inin rektörü katılım sağladı. Üniversitelerin Ankara Büyükşehir Belediyesinden beklentileri ve yapılabilecek iş birlikleri konuşuldu. Katılım sağlayan tüm rektörlerin söz alarak üniversiteleri ve çevresindeki sorunları ilettiği toplantıya Büyükşehir Belediyesi bürokratları da katılarak, kendi alanlarıyla ilgili konularda çalışmalar yapılması için notlarını aldı. Toplantıda bir açıklama yapan Başkan Mansur Yavaş, üniversitelerin kente ve yerel halka çok büyük katkıları olduğunu vurgulayarak, “Ankara’da üniversitelerle çok büyük ölçekte bir iş birliği yapılabilir. Çünkü burası Başkent ve dünya başkentleriyle yarıştırmak gibi bir iddiamız var. İşbirliklerinin sadece Ankara turizmine değil, ekonomisine de hatta Türkiye ekonomisine de büyük katkıları olacağını düşünüyorum. Gerçekten bilime inanan, üniversitelerle iş birliği yapılmasına kalpten inanan bir belediye başkanı olarak diyorum ki, emrinizdeyiz. 22 üniversite ve 500 binden fazla üniversite öğrencisiyle oluşan büyük gücü hep birlikte harekete geçirmek için buradayız” diye konuştu. Başkan Yavaş ayrıca üniversite yerleşkelerinin yakınında bulunan öğrenci yerleşim alanlarında öğrencilerin ortak ihtiyaçlarını karşılayacak merkezler oluşturulabileceğini, öğrenci topluluklarının kentte buluşması için ortak etkinlikler düzenlenebileceğini yeşil kuşak projesinde, akıllı Ankara projesinde, kentin peyzajı konusunda ve kırsal kalkınma çalışmalarında birlikte çalışılabileceğini belirtti. Toplantıda, Ankara Kent Konseyi’nin yaptığı çalışmalarla ilgili bilgi veren Kent Konseyi Başkanı Halil İbrahim Yılmaz, üniversite öğrencilerinin kente aidiyetlerinin çok önemli olduğunu vurgulayarak üniversiteyi Ankara’da okumanın fırsatlarını ifade eden kampanyalar yürütüleceğini ve Ankara’nın kimliğinde üniversitelerin katkısını arttırmak için kent konseyinin her türlü çalışmaya hazır olduğunu ifade etti.

Yapılan bu toplantı sonrasında Ankara Kent Konseyinin yerel yönetim ve üniversiteler iş birliği konusundaki çalışmaları ve Ankara Büyükşehir Belediyesinin bu doğrultudaki katkıları artarak devam etti. Pandemi döneminde Büyükşehir Belediyesi üniversitelere hijyen ve temizlik malzemesi desteği sağlarken, yerleşke içi bisiklet yollarının yapımına başlandı. Başta tasarım olmak üzere çeşitli konularda üniversitelerin bölümleriyle iş birlikleri yaygınlaştı. Ankara Kent Konseyi bünyesinde bir üniversiteler çalışma grubunun hazırlıklarına başlandı. Ayrıca Konsey bünyesinde kuruluş çalışmalarına başlanan Gençlik Meclisi ile paralel olarak “Üniversite Ankara’da Okunur” kampanyası başlatıldı ve özellikle 2021 yılı yaz aylarından başlayarak Büyükşehir Belediyesinin üniversite öğrencilerine ilişkin destekleri organize edilmeye başlandı. Bu başlıkların her biri seyir defteri adı verilen bu faaliyet raporu içerisinde daha ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Önemli olan, Ankara Kent Konseyinin faaliyetleriyle, uzmanlık bilgisi ve bilimsel katkıya verilen önemle birlikte, Türkiye’de bugüne kadar görülmemiş bir ölçekte ve çeşitlilikte konuyu akademisyenlerin gönüllü desteği ile ele almaya başlamış olmasıdır.